Sandimmun Neoral - Cyklosporyna.
Skład 1 kaps. zawiera 10 mg, 25 mg, 50 mg lub 100 mg, 1 ml roztworu do picia zawiera 100 mg cyklosporyny.
Działanie
Cyklosporyna jest cyklicznym polipeptydem złożonym z 11 aminokwasów, o silnym działaniu immunosupresyjnym. Hamuje rozwój odczynów odporności komórkowej, w tym reakcji na alloprzeszczep, opóźnionej nadwrażliwości skórnej, reumatoidalnego zapalenia stawów, reakcji przeszczep przeciw gospodarzowi (GVHD), a także zależne od limfocytów T wytwarzanie przeciwciał. Na poziomie komórkowym hamuje wytwarzanie i uwalnianie limfokin, w tym interleukiny 2. Wydaje się, że cyklosporyna blokuje limfocyty w stanie spoczynku w fazie G0 lub G1 cyklu komórkowego i hamuje stymulowane przez IL1 uwalnianie limfokin. Działanie to jest swoiste i odwracalne. Nie tłumi czynności mielopoetycznej szpiku. Nie hamuje fagocytozy. Po podaniu doustnym osiąga maksymalne stężenie we krwi po 1-6 h. Bezwzględna biodostępność wynosi 20-50% po ustabilizowaniu się stężenia leku we krwi. W organizmie znajduje się głównie poza łożyskiem naczyniowym. We krwi 33-47% dawki leku znajduje się we krwi, 4-9% w limfocytach, 5-12% w granulocytach i 41-58% w erytrocytach. W 90% wiąże się z białkami osocza, głównie z lipoproteinami. Jest metabolizowana w wątrobie do bardzo wielu (ponad 15) metabolitów. Wydalana jest głównie z żółcią, tylko w 6% z moczem, z czego 0,1% w postaci nie zmienionej. Końcowy okres eliminacji, niezależnie od dawki, wynosi 19 h.

Wskazania
Przeszczepianie narządów: zapobieganie odrzuceniu przeszczepu po allogenicznej transplantacji nerek, wątroby, serca, serca i płuc, płuc lub trzustki; leczenie odrzucania przeszczepu u chorych uprzednio leczonych immunosupresyjnie. Przeszczepianie szpiku: zapobieganie odrzuceniu przeszczepu po transplantacji szpiku, zapobieganie lub leczenie choroby przeszczep przeciw gospodarzowi (GVHD). Choroby autoimmunizacyjne: endogenne zapalenie błony naczyniowej oka (czynne, zagrażające utratą wzroku zapalenie błony naczyniowej tylnego lub pośredniego odcinka oka pochodzenia niezakaźnego, w którym leczenie konwencjonalne jest nieskuteczne lub powoduje ciężkie działania niepożądane; zapalenie błony naczyniowej oka w chorobie Behceta z nawracającymi obostrzeniami i zajęciem siatkówki); steroidooporny i steroidozależny zespół nerczycowy, wywołany przez choroby kłębków nerkowych; leczenie ciężkiego reumatoidalnego zapalenia stawów; leczenie ciężkiej łuszczycy, w której konwencjonalne metody leczenia są nieskuteczne lub niewskazane; ciężkie atopowe zapalenie skóry.

Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na cyklosporynę. Ciąża (kat. C) i okres karmienia piersią. Nie należy podawać z innymi lekami immunosupresyjnymi, poza kortykosteroidami. W zapaleniu błony naczyniowej oka cyklosporyny nie należy podawać chorym z niewydolnością nerek; w reumatoidalnym zapaleniu stawów, łuszczycy i atopowym zapaleniu skóry nie należy podawać chorym z niewydolnością nerek, niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym, zakażeniami i nowotworami złośliwymi. Ostrożnie stosować w połączeniu z lekami o znanym działaniu nefrotoksycznym.

Działanie niepożądane
Zależą od dawki i ustępują po jej zmniejszeniu. Ze względu na osobniczą zmienność w przyswajaniu, rozmieszczeniu w organizmie i metabolizmie leku, terapia zawsze wymaga monitorowania. Najczęściej obserwowano: nadmierne owłosienie, drżenie, upośledzenie czynności nerek, nadciśnienie tętnicze szczególnie u biorców przeszczepu serca), zaburzenia czynności wątroby, zmęczenie, przerost dziąseł, zaburzenia żołądkowo-jelitowe (brak apetytu, nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha), uczucie pieczenia stóp i rąk (zwłaszcza w pierwszym tyg. leczenia). Niekiedy mogą wystąpić: ból głowy, wysypka, łagodna niedokrwistość, hiperkaliemia, zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, zmniejszenie stężenia magnezu we krwi, zwiększenie masy ciała, obrzęki, zapalenie trzustki, parestezje, napady drgawkowe, przemijające zaburzenia miesiączkowania lub ustanie miesiączkowania. Rzadko opisywano kurcze mięśni, osłabienie mięśni i miopatie. Zwłaszcza u biorców przeszczepów wątroby spotykano objawy encefalopatii, zaburzenia widzenia, czynności ruchowych i świadomości. W pojedynczych przypadkach obserwowano wystąpienie zespołu hemolityczno-mocznicowego. Rzadko występują odczyny alergiczne. Nieustalony jest wpływ leku na powstawanie chłoniaków. W czasie leczenia chorych nie można szczepić atenuowanymi szczepionkami.

Interakcje
Stężenie cyklosporyny we krwi zwiększają: ketokonazol, niektóre antybiotyki makrolidowe (erytromycyna, josamycyna), doksycyklina, doustne środki antykoncepcyjne, propafenon, antagoniści wapnia (diltiazem, nikardypina, werapamil). Stężenie cyklosporyny we krwi zmniejszają: barbiturany, karbamazepina, fenytoina, metamizol, rifampicyna, trimetoprim (podany i.v.). Aminoglikozydy, amfoterycyna B, cyprofloksacyna, melfalan, trimetoprim (podany doustnie) nasilają nefrotoksyczność cyklosporyny. Cyklosporyna może nasilać potencjalnie szkodliwe działanie lowastatyny i kolchicyny na mięśnie. Leki z grupy NLPZ mogą niekorzystnie wpływać na czynność nerek, dlatego przy łącznym podawaniu z cyklosporyną należy zachować ostrożność i kontrolować czynność nerek.

Dawkowanie
Przeszczepianie narządów: leczenie należy rozpocząć w ciągu 12 h przed transplantacją, podając 10-15 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach; dawkę tę należy utrzymać przez 1-2 tyg. po operacji i stopniowo zmniejszać odpowiednio do stwierdzanego stężenia we krwi, aż do osiągnięcia dawki podtrzymującej około 2-6 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach (w przypadku podawania leku w połączeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi, dawkę preparatu można zmniejszyć). Przeszczepianie szpiku: dawkę początkową należy podać w dniu poprzedzającym transplantację, w większości przypadków preferowany jest wlew dożylny, który jest kontynuowany przez okres do 2 tyg. po transplantacji, po tym okresie można przejść na doustne leczenie podtrzymujące w dawce około 12,5 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach; leczenie podtrzymujące należy kontynuować przez co najmniej 3 mies (najlepiej przez 6 mies) zanim dawkę zmniejszy się stopniowo do zera rok po transplantacji. Jeżeli postać doustna jest podawana od początku leczenia, zaleca się dawkę 12,5-15 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach, zaczynając w dniu poprzedzającym transplantację; większe dawki preparatu lub dożylne podanie leku mogą być potrzebne w przypadku występowania zaburzeń żołądkowo-jelitowych, które mogą zmniejszać wchłanianie leku. Choroby autoimmunizacyjne. Endogenne zapalenie błony naczyniowej oka: do wywołania remisji zalecana jest początkowa dawka 5 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach aż do uzyskania remisji czynnego zapalenia błony naczyniowej oka i poprawy ostrości wzroku; w opornych przypadkach dawkę można zwiększyć przez pewien czas do 7 mg/kg m.c. na dobę (jeżeli leczenie cyklosporyną jest niewystarczające, można dodatkowo podawać kortykosteroidy w dawce dobowej 0,2-0,6 mg/kg m.c.); w leczeniu podtrzymującym dawkę należy powoli zmniejszać do najmniejszej skutecznej, która w okresie remisji nie powinna być większa niż 5 mg/kg m.c. na dobę. Zespół nerczycowy: do wywołania remisji zalecana jest dawka 5 mg/kg m.c. na dobę u dorosłych i 6 mg/kg m.c. na dobę u dzieci w 2 dawkach, jeżeli czynność nerek nie wykazuje innych odchyleń poza białkomoczem, w przypadkach z upośledzoną czynnością nerek dawka początkowa nie powinna przekraczać 2,5 mg/kg m.c. na dobę (jeżeli leczenie cyklosporyną jest niewystarczające, zaleca się dodatkowo podawać kortykosteroidy w małych dawkach); w leczeniu podtrzymującym dawkę należy powoli zmniejszać do najmniejszej skutecznej. Reumatoidalne zapalenie stawów: przez pierwsze 6 tyg. leczenia zaleca się dawkę 3 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach, jeżeli efekt jest niewystarczający dawkę można stopniowo zwiększać maksymalnie do dawki 5 mg/kg m.c. na dobę (w celu osiągnięcia pełnego efektu może zaistnieć potrzeba stosowania preparatu przez 12 tyg.); w leczeniu podtrzymującym dawkę należy dobrać indywidualnie (lek można podawać jednocześnie z małymi dawkami kortykosteroidów i/lub leków z grupy NLPZ, jak również w połączeniu z małą dawką tygodniową metotreksatu). Łuszczyca: dawkę należy dobrać indywidualnie, do wywołania remisji zalecana jest dawka początkowa 2,5 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach, jeżeli po miesiącu nie nastąpi poprawa dawkę można stopniowo zwiększać, nie przekraczając 5 mg/kg m.c. na dobę; w leczeniu podtrzymującym dawki należy dobrać indywidualnie, ustalając najmniejszą skuteczną dawkę, która nie powinna przekraczać 5 mg/kg m.c. na dobę. Atopowe zapalenie skóry: dawkę należy dobrać indywidualnie, zalecany zakres wynosi 2,5-5 mg/kg m.c. na dobę w 2 dawkach; po osiągnięciu zadowalającej poprawy, dawkę należy stopniowo zmniejszać, i jeżeli to możliwe, przerwać podawanie preparatu. Kapsułki należy połykać w całości, roztwór do picia należy rozcieńczyć.