Biedronkowo

Poziomka pospolita (Fragaria vesca L.) - gatunek byliny z rodziny różowatych. Występuje w całej Europie. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Jest również uprawiany. Inne nazwy: czerwona jagoda, koziomka.
Pokrój
Wysokość 5-20 (30) cm. Wytwarza sympodialne, długie i cienkie rozłogi. Odmiany uprawne nie posiadają rozłogów.
Liście
Głównie liście odziomkowe. Są trójdzielne i grubo piłkowane, środkowy listek na krótkim ogonku, boczne listki są bezogonkowe, o klinowatych, niesymetrycznych nasadach. Listki są luźno owłosione, na górnej stronie ciemnozielone, spodem sinawe lub szarawe.
Kwiaty
Na łodygach wyrasta zwykle od 3 do 10 białych kwiatków na szypułkach tylko niewiele dłuższych od liści. Kwiaty promieniste o działkach kielicha odstających od "owocu", który (po dojrzeniu) odrywa się od nich. Kwitnie w maju i czerwcu, kwiaty są zapylane przez owady.
Owoc
Soczyste, czerwone owoce pozorne bardzo podobne, lecz mniejsze od owoców truskawki. Nasiona rozsiewane przez zwierzęta lub ludzi (endochoria).
Biotop
Lasy, słoneczne brzegi lasów, polany, przydroża. Preferuje gleby wilgotne, żyzne i gliniaste. W górach występuje do piętra kosówki (w Tatrach do 1710 m n.p.m.). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Epilobietea angustifolii.
Roślina uprawna
Jest uprawiana w licznych odmianach, głównie w uprawach amatorskich. Jej pospolitszym krewnym jest truskawka, lecz w krajach wyżej rozwiniętych poziomka o delikatniejszych, mniejszych i smaczniejszych owocach zyskuje coraz większe znaczenie.
Kulinaria
Owoce o średnicy 1-2 cm są smaczne i jadalne. Osiągają najlepszy smak dopiero w pełni dojrzałości. Zawierają wartościowe kwasy organiczne, węglowodany oraz bardzo dużo witaminy C, a także witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne: wapnia, fosforu, kobaltu, zwłaszcza zaś żelaza[4]. W 100 g poziomek znajduje się 60 mg witaminy C. Ze względu na aromat nieprzetworzone poziomki są znacznie lepsze w natychmiastowym spożyciu niż hodowlane odmiany poziomek i truskawek. Stosuje się je także do wyrobu marmolad, kompotów i kruszonów. Dziś już znacznie rzadziej zbierane ze środowiska naturalnego z powodu mniejszej wydajności od odmian hodowlanych.
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski : młode liście (Folium Fragariae). Zawierają flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, witaminy i inne substancje. Własności lecznicze mają jednak tylko liście z poziomek dziko rosnących - nie mają ich uprawiane odmiany ogrodowe.
Działanie : ściągające, słabo moczopędne i ogólnie wzmacniające organizm. Stosuje się przy niektórych schorzeniach układu moczowego, nerek i schorzeniach żołądkowych związanych z biegunką.
Poziomka Pospolita
Fragaria vesca

Poziomka pospolita jest rośliną leśną. Można ją spotkać w lasach oraz na ich obrzeżach. Poziomka pospolita osiąga wysokość od 10cm do 25cm. Kwiaty poziomki pospolitej są białe i pięciokrotne. Liście ząbkowane, rosnące na długich ogonkach. Owoce to czerwone kulki wszystkim nam dobrze znane. Poziomka pospolita chociaż drobna i niepozorna znalazła zastosowanie jako zioło lecznicze w tradycyjnej medycynie.

Korzeń poziomki pospolitej był używany na rozwolnienia, natomiast jej łodygi były popularnym środkiem leczniczym na rany. Uważano, że owoce poziomki pospolitej ochładzały organizm. Zgodnie ze średniowiecznym zielarzem o imieniu Gerard, owoce poziomki chłodziły gorąco w czasie bólów żołądka oraz były pomocne na zapalenie wątroby.

Wędrując po lesie często korzystamy z jego dobrodziejstw, posilając się na przykład poziomkami. Drobne owoce poziomki pospolitej mają delikatny aromat, który przypomina zapach róż. Zielarze oraz aptekarze wysoko cenili sobie poziomkę i rekomendowali to zioło na wiele dolegliwości. Jeden z 17-wiecznych zielarzy zauważył, że: "owoce poziomki pospolitej chłodzą wątrobę, krew, śledzionę oraz żołądek. Owoce odświeżają i dają ulgę duchowi jak również gaszą pragnienie. Są dobre na zapalenia, świetnie działają na goraczkę". 18-wieczny botanista Carolus Linnaeus, który był również lekarzem, zjadał ogromne ilości owoców poziomki pospolitej w celu uniknięcia zachorowania na skazę moczanową - "przyjemne lekarstwo", którego efektywności jednak nie udowodniono. W wieku 20, herbatka sporządzona z poziomki pospolitej służyła jako środek odżywczy dla organizmu.

Herbatka poziomkowa ma lekko "ściągający" smak, który zawdzięcza zawartości taniny. Dzięki również temu, poziomki są stosowane jako środek na rozwolnienia oraz jako płukanki w bólach gardła. Zielarze często przepisują świeże owoce poziomki pospolitej jako środka przeczyszczającego.
SUROWCE LECZNICZE

Liście, owoce, korzeń.
ZASTOSOWANIE

Liście poziomki pospolitej mają średnie właściwości moczopędne oraz ściągające. Zioło to używane jest do leczenia rozwolnienia oraz biegunki.
Wywarem z liści poziomki pospolitej można płukać bolące gardło, stosować liście na poparzenia oraz zadrapania. Owoce poziomki pospolitej są przepisywane przez zielarzy jako część diety w takich schorzeniach, jak gruźlica, skaza moczanowa, artretyzm, reumatyzm.
Napar z liści poziomki pospolitej stosuje się wewnętrznie w nadciśnieniu, w miażdżycy naczyń krwionośnych, w zaburzeniach przemiany materii.
Napar stosowany jest również w zaparciach oraz guzach krwawiących. Owoc poziomki pospolitej rozpuszcza kamień nazębny oraz umacnia zęby w dziąsłach.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Poziomka pospolita pochodzi z Europy i umiarkowanych obszarów Azji. Liście i owoce poziomki pospolitej są zbierane wczesnym latem.
SKŁADNIKI

Poziomka pospolita zawiera taniny, śluz, cukry, kwasy owocowe, kwasy organiczne (kwas salicylowy, garbniki, flawonoidy, antocyjany), minerały, witaminy B, C, K, E.
UŻYCIE
LIŚCIE:
NAPAR - Stosowany na rozwolnienia, na problemy żołądkowe i zapalenia, na żółtaczkę. Napar z poziomki pospolitej jest również używany jako środek pobudzający apetyt. Zmieszany z tawułą oraz dziurawcem zwyczajnym poziomka pospolita jest używana na łagodne bóle artretyczne, lub połączona z nasionami selera naciowego stosowana na skazę moczanową.
OWOC:
ŚWIEŻY - Jeść świeże owoce poziomki na zapalenia żołądka oraz jako środek odżywczy dla wątroby. Owoce są dobre podczas konwalescencji po żółtaczce. Również pożyteczne w stanach podgorączkowych, są zarówno chłodzące oraz nie powodują fermentacji w żołądku.
OKŁAD Z PAPKI - Zgniecione owoce poziomki pospolitej nakładać na miejsca poparzone słońcem lub na inne infekcje skórne.
WINO ODŻYWCZE - Namoczyć owoce poziomki pospolitej w winie w celu sporządzenia tradycyjnego lekarstwa na "podniesienie ducha".